تمریناتی برای بهتر نوشتن کودکان

بسیاری از مشکلات مربوط به نوشتن و بدخطی کودکان ناشی از ضعف و یا ناهماهنگی دیداری – حرکتی آنان است. برای حل این مشکل ، تمرینات زیر پیشنهاد می شود:

الف- تمرینات حرکتی ظریف:

- تمرینات پرتاب کردن و گرفتن

1) پرتاب کردن: پرتاب اشیاء به سوی هدف، با استفاده از: بادکنک، اسفنج مرطوب، گلوله های نخی و توپ های پلاستیکی در اندازه های مختلف.

2) گرفتن: گرفتن مهارتی مشکل تر از پرتاب کردن است و کودک می تواند این بار همان اشیاء مذکور را که از سوی مربی یا کودکان دیگر به سوی او پرتاب می شود بگیرد.

3) بازی های با توپ: بسیاری از بازی های با توپ به رشد هماهنگی های حرکتی کمک می کنند. بازی والیبال با بادکنک، غلتاندن توپ به سوی یک هدف، زدن توپ به زمین و بالا رفتن و گرفتن آن، پرتاب توپ به سوی هدفی بر روی دیوار از جمله مثال های مربوط به این قسمت است.

4) بازی هایی با تیوپ و تایر: تیوپ های کهنه اتومبیل ها از جمله ابزار مفیدی هستند که می توانند در غلتاندن و انداختن و گرفتن مورد استفاده قرار گیرند.

ب) تمرینات هماهنگی چشم و دست:

5) ترسیم با ردگیری: کودک باید با ردگیری خطوط، تصاویر، طرح ها، حروف و یا اعداد، آنها را روی کاغذ پوست پیازی یا استنسیل ترسیم کند. برای کمک به طفل گذاشتن فلش، نشانه های رنگی و اعداد ضروری است تا بتواند بخوبی از عهده این کار برآید.

6) کنترل آب: ریختن آب به مقدار معین و حمل آن در کوزه یا ظروف مدرج از تمرینات مفید در این زمینه است. برای مشکلتر کردن کار می توان از اندازه های کوچکتر و دقیق استفاده کرد. با اضافه کردن رنگ به آب این فعالیت جالب تر می شود.

7) بریدن با قیچی: با انتخاب فعالیت هایی مناسب می توان از کودک خواست که با قیچی چیزهایی را ببرد. مثلاً آسان ترین راه علامت گذاری حاشیه کاغذ است تا کودک در امتداد خطوط تعیین شده آنرا ببرد. برخی کودکان ممکن است نیاز به الگوی مقوایی داشته باشند که با قرار دادن آن روی کاغذ بهتر بتوانند قیچی را بکار گیرند. بریدن و درآوردن اشکال هندسی مشخص نظیر مربع، مستطیل و مثلث آسانتر است. برای بهتر بریدن می توان از علایم هدایت کننده رنگی سود برد تا جهت برش بهتر مشخص شود. برش از روی خطوط منحنی و دایره در ادامه مرحله قبل صورت می گیرد و پس از آن برش تصاویر و نیز الگوهایی که با نقطه چین یا خطوط کمرنگ مشخص شده اند انجام می گیرد. در اینجا باید به این نکته توجه داشت که نحوه گرفتن قیچی و کاربرد آن از سوی کودک بسیار اهمیت دارد.

8) نمونه سازی: به کودک بگویید طرحهایی از انواع شکلهای هندسی را ترسیم و بعد آنها را روی مقوا، چوب، پلاستیک، یا فیلم های رادیوگرافی بلااستفاده و ظروف نایلونی غذاها ببرد. کودک می تواند هم از قطعه بریده شده و هم از ورق سوراخ شده به عنوان کلیشه استفاده کند.

9) بند بستن: کودک با استفاده از بند بلند کفش، نخ، رشته سیم یا زه و با گذراندن آن از داخل این سوراخ ها یا قلاب کردن آن به دور میخ ها به یک شکل معین دست می یابد.

10) بازی وردنه یا نورد: نوارهای باریکی را روی یک نورد یا وردنه بچسبانید. توپی را با یک نخ در تیررس چشم آویزان کنید و در پشت آن مقوایی با نوارهای رنگی نصب کنید توپ با یک قسمت از وردنه که نوار رنگی خاصی دارد زده می شود و به نقطه معینی در روی مقوا برخورد می نماید. برای مثال به کودک گفته می شود که با قسمت قرمز وردنه توپ را به نحوی باید بزنی که توپ به قسمت سبز مقوا برخورد نماید.

11) بازی های ابتدایی: بسیاری بازی های ابتدایی و پیش از دبستان، نظیر کوبیدن میخ چوبی با چکش، بازی های چکش و میخ معمولی، و انداختن اشکال به داخل سوراخ ها می تواند برای کنترل حرکتی ظریف تمرینات مفیدی باشد.

12) تمرینات مداد و کاغذ: رنگ آمیزی کتب، کتاب های آمادگی، کتاب هایی با اشکال نقطه چین و کتاب های کودکستانی، بهترین ابزار تمرینات مداد و کاغذی برای رشد اعمال حرکتی ظریف و هماهنگی چشم و دست می باشد.

13) آدمک خیمه شب بازی. آدمک گردانی و به حرکت درآوردن آنها: فرصتی برای رشد هماهنگی چشم و دست فراهم می آورد. حرکات موزون و حرکات ظریف انگشتان و دست ها را توسعه می دهد.

14) گیره لباس: تعدادی گیره لباس معین می کنیم که باید به یک بند و یا دور یک شکل هندسی چسبانده شوند. از کودکان می خواهیم که هر یک به این کار اقدام کنند و وقت مشخصی برای آن تعیین می کنیم، تعداد گیره های چسبانده شده از سوی هر کودک شمرده می شود.

15) کپی طرحها: کودکان به یک طرح هندسی توجه کرده و بعد آن را روی یک قطعه کاغذ کپی می کنند.

16) تا کردن کاغذ: تمرینات تاکردن کاغذ معمولی برای رشد و هماهنگی چشم و دست می تواند مفید باشد مشروط بر آنکه براساس راهنمایی های دقیق و برنامه ریزی شده باشد. در اینصورت کنترل حرکتی ظریف حاصل می شود.

17) تمرین نقطه، نقطه: در این تمرین کودک نقطه های روی تخته سیاه را با کشیدن خط به هم متصل می کند. نقطه ها ممکن است در وضعیت ها و تعداد مختلفی باشد و کودک باید خطوط اتصال را به صور گوناگون ترسیم نماید.

18) ترسیم دو دایره: کودک می تواند دوایر بزرگی را با یک دست، دو دست در جهت عقربه های ساعت و یا بالعکس روی تخته سیاه ترسیم کند.

19) اشکال هندسی: کودک می تواند تمرینات مشابه مورد فوق را با خطوط (افقی، عمودی، مایل) انجام داده و اشکال مختلف هندسی (مثلث، مربع، مستطیل، لوزی) را روی تخته سیاه رسم کند. در ابتدا وی می تواند از الگوهای بریده شده ای استفاده کند و بعد اشکال را از روی مدل کپی کند.

20) حروف و اعداد: کودک روی تابلو به تمرین حروف و اعداد دست می زند. حروف را می تواند به دو صورت جدا از هم و یا چسبیده به هم بنویسد.

21) بازآموزی تعقیب چشمی: در این تمرین کودک باید یک هدف متحرک را با چشم های خود تعقیب کند. هدف ممکن است مداد پاک کن، ته یک مداد، نور یک چراغ قوه ظریف، یا انگشت آزمایشگر باشد. هدف در یک قوس افقی می تواند حرکت کند که میدان تحرک آن به چپ و به راست می تواند حدود چهل سانتیمتر باشد. همچنین هدف می تواند به صورت عمودی از بالا به پایین و بالعکس و نیز به طور مایل و یا حرکت چرخشی و دورانی باشد. تمرینات مشابهی را نیز می توان با یک چشم بسته انجام داد.

22) انگشت و نور چراغ قوه: کودک می تواند نور یک چراغ قوه را با چشم و انگشت خود تعقیب کند و یا نوری را که مربی او از یک چراغ قوه روی دیوار می اندازد را با چشم و انگشت خود تعقیب کند و یا نوری را که مربی او از یک چراغ قوه روی دیوار می اندازد با نور چراغی که در دست خود اوست تعقیب کند.

23) توپ متحرک: کودک را وادارید که به جنبش های یک توپ توجه کند. مربی ابتدا توپ بزرگی را به حرکت در می آورد. سپس توپ های کوچک و کوچکتر به حدی که بتوان کوچکترین آن را با یک قلاب از سقف آویخت و همینطور به این تمرین ادامه داد.

24) تمرکز سریع: کودک را وادارید به قلمی که در فاصله حدود سی سانتیمتری در مقابل او گرفته شده توجه کند، سپس توجه خود را سریعاً به هدفی که روی دیوار قرار گرفته متمرکز سازد، و باز سریعاً توجه خود را به مداد برگرداند، و این تمرین را به تکرار عمل کند. می توانید هدف ها را تغییر دهید و نقاط دیگری را در اتاق انتخاب نمائید.

25) ردیابی با چشم: فراگیر باید مسیری را بر روی کاغذ با بکار بردن مدادرنگی دنبال کند، سپس همان مسیر را با انگشت ردیابی کند و در ادامه تمرین منحصراً این کار را با چشم انجام دهد. این مسیرها می تواند رفته رفته پیچیده تر شده به نحوی که خطوط همدیگر را قطع کرده و یا روی هم بیفتند و یا مسیرها تغییر مکرر داشته باشند.